اختلالات وراثتی میتوکندریایی
اختلالات وراثتی میتوکندریایی:پس از کشف اولین بیماری مرتبط با اختلال در ژنوم میتوکندری در اواخر سال های 1980 تا کنون، شمار بیماری های مرتبط با نقص در ژنوم میتوکندریایی رو به افزایش است.
با وجود پیشرفت های بی شمار در فهم اختلالات میتوکندریابی چه در سطح ژنتیکی و چه در سطح بیوشیمیایی، هنوز درمان رضایت بخشی برای اکثر این بیماران وجود ندارد.
بخش عمده ای از این مسئله به این دلیل می باشد که اکثریت این بیماران دارای نقص در زنجیره تنفسی می باشند که مسئول تولید انرژی می باشد و تا کنون هیچ راه فرعی برای رساندن انرژی به این افراد از طریق مصنوعی شناخته نشده، در نتیجه اکثر توجه ها به سوی ژن درمانی این بیماری ها معطوف بوده است.
ژن درمانی بیماری های میتوکندریابی
در حال حاضر، سه راهکار برای ژن درمانی بیماری های میتوکندریابی وجود دارد:
- مهار تکثیر ژنوم معیوب با استفاده از فناوری آنتی سنس
- معرفی ژن سالم به میتوکندری
- و معرفی ژن سالم به هسته با هدف انتقال محصول پروتئینی ژن سالم به میتوکندری
هر گونه موفقیتی در ژن درمانی میتوکندری بستگی به در دست بودن ناقلین مناسب اختصاصی برای میتوکندری می باشد.
ویژگی ناقلین میتوکندری
ناقلین اختصاصی میتوکندری باید دارای دو ویژگی باشند:
- باید ژن مورد نظر را به طور اختصاصی در میتوکندری رها کنند
- از طرفی نباید آن را در طول آندوسیتوز رها سازند.
مدت های طولانی است که می دانیم ترکیبات آمفی فیل دارای مرکز باردار کاتیونی چون ردامین 123 و دکوالینیوم دارای تجمع داخل میتوکندریابی می باشند. این ترکیبات دارای چربی دوستی کافی همراه با مرکز بادار مثبت هستند.
خاصیتی که موجب کاهش تغییرات انرژی آزاد به هنگام انتقال از محیط آبی به محیط هیدروفوب می شود
و به هنگام عبور از غشاء میتوکندی به منظور تجمع در میتوکندری مورد نیاز می باشد.
اخیراً ناقلی معرفی شده است که از دکوالینیوم ساخته شده و به همین نام نیز نامیده می شود.
مطالعات نشان داده است که این ناقل به ژن مورد نظر متصل شده و آن را از نظر حمله نوکلئازها محافظت می کند.
با توجه به ویژگی ذاتی این ماده برای تجمع در میتوکندری به نظر می رسد که این ناقل می تواند
به منظور رهاسازی اختصاصی ژن ها در میتوکندری استفاده شود.
جهت مشاهده پیج اینستاگرام مرکز تخصصی ژنتیک پزشکی ژن آزما کلیک کنید.
چرا اغلب اختلالات میتوکندری اغلب کشنده نیستند؟