غربالگری سرطان پروستات چگونه است؟
آزمایش‌های غربالگری سرطان پروستات از جمله آزمایش‌هایی است که به پزشک کمک می‌کند سرطان را زودتر و یا حتی قبل از بروز علائم تشخیص دهد و درمان کند. جامعه سرطان همگام با افزایش سن مردان توصیه هایی در ارتباط با غربالگری برای آن ها دارد. این جامعه توصیه می کند که در حین یک معاینه سالانه، پزشکان با مردان در سنین مشخص درباره مزایا و معایب غربالگری سرطان پروستات صحبت کنند. این گفتگوها برای سنین زیر توصیه شده اند:
40 سالگی: برای مردانی توصیه می شود که در معرض خطر بالا قرار دارند. از جمله این موارد می توان به افرادی اشاره کرد که بیش از یک نفر از خویشاوندان درجه یک (پدر، برادر یا پسر) آن ها در سنی کمتر از 65 سال به سرطان پروستات مبتلا شده است.
45 سالگی: برای مردانی توصیه می شود که در معرض خطر بالا قرار دارند. از جمله این موارد می توان به مردان آفریقایی – آمریکایی و آن هایی اشاره کرد که یکی از خویشاوندان درجه یک آن ها در سنی کمتر از 65 سال مبتلا به سرطان پروستات تشخیص داده شده است.
50 سالگی: برای مردانی توصیه می شود که در معرض خطر متوسط ابتلا به سرطان پروستات بوده و انتظار می رود حداقل 10 سال دیگر به زندگی ادامه دهند.
آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات(PSA):
PSA یک نوع پروتئین است که هم توسط سلول‌های سالم پروستات و هم سلول‌های سرطانی پروستات ساخته می‌شود. تعیین سطح PSA در آزمایش خون، یک آزمون اختصاصی برای سرطان نیست، بدین معنا که سطح طبیعی این پروتئین در خون افراد با سنین بین 50 تا 59 سال، کمتر از 3 نانوگرم در هر میلی‌لیتر است. افزایش سریع سطح این پروتئین در خون ممکن است نشان‌دهنده امکان‌پذیر بودن ابتلا به سرطان پروستات باشد. حتی در صورت افزایش سطح سرمی آنتی‌ژن اختصاصی پروستات به بالاتر از مقادیر طبیعی احتمال وجود سرطان پروستات خیلی بالا نبوده. و در این شرایط نیز تنها یک مرد از سه مرد با سطح افزایش‌یافته PSA به سرطان مبتلا هستند.
در حال حاضر توصیه می‌شود انجام این آزمون برای غربالگری در مردان بدون علامت باید همراه با معاینه رکتوم باشد.
فواید غربالگری سرطان پروستات با PSA
تشخیص سرطان پروستات در مراحل اولیه و قبل از انتشار آن به سایر نقاط بدن از مهم‌ترین مزایای غربالگری است که باعث آسان‌تر شدن و کوتاه‌تر شدن مراحل درمان می‌شود.
خطرات غربالگری سرطان پروستات با آزمایش PSA
تشخیص زودهنگام سرطان پروستات ممکن است منجر به بهبود سلامتی و یا کمک به داشتن زندگی طولانی‌تر نگردد.
غربالگری ممکن است سلامتی بیمار مبتلا به سرطان پروستات پیشرفته را بهبود ندهد یا به افزایش طول عمر وی کمک نکند.
بعضی از سرطان‌های پروستات هرگز باعث ایجاد علائم نمی‌شوند یا تهدیدکننده زندگی نیستند، اما اگر با آزمایش غربالگری پیدا شوند ، ممکن است سرطان فرد درمان شود. یافتن این سرطان‌ها به تشخیص بیش‌ازحد بیماران معروف است. مشخص نیست که آیا درمان این سرطان‌ها به فرد کمک می‌کند زندگی طولانی‌تری داشته باشد یا خیر. درمان سرطان پروستات مانند جراحی وسیع پروستات و پرتودرمانی ممکن است در بسیاری از مردان عوارض جانبی طولانی‌مدت داشته باشد. شایع‌ترین عوارض جانبی آن اختلال در نعوظ و بی‌اختیاری ادرار است.
لازم به ذکر است که احتمال مرگ در این بیماران در اثر بیماری‌های قلبی عروقی (قلب و عروق) یا خودکشی بیشتر است.
آزمایش‌های پیگیری(Follow-up) مانند بیوپسی ممکن است برای تشخیص سرطان انجام شود.
اگر آزمایش PSA بالاتر از حد معمول باشد، ممکن است بیوپسی پروستات انجام شود. عوارض ناشی از بیوپسی پروستات ممکن است شامل تب، درد، خون در ادرار یا مایع منی و عفونت ادراری باشد. حتی اگر بیوپسی نشان دهد بیمار مبتلا به سرطان پروستات نیست، ممکن است در آینده نگرانی بیشتری نسبت به ابتلا به سرطان پروستات داشته باشد.
نتایج آزمایش غربالگری گمراه‌کننده باشد
نتایج آزمایش غربالگری حتی اگر سرطان پروستات وجود داشته باشد، ممکن است طبیعی باشد. مردی که مبتلا به سرطان پروستات باشد ولی نتایج آزمایش غربالگری هیچ سرطانی را نشان ندهد(منفی کاذب) درمان وی به تأخیر بیفتد حتی اگر علائم هم داشته باشد.
احتمال دارد نتایج آزمون PSA بالا بوده و فرد به سرطان پروستات مشکوک شود. درحالی‌که ممکن است علیرغم بالا بودن تست PSA سرطان پروستات وجود نداشته باشد (مثبت کاذب). همین امر باعث می‌شود تعداد آزمون‌های بیشتری نظیر بیوپسی برای فرد انجام شود که عوارض آن بسیار زیاد است و همچنین باعث ایجاد اضطراب و تشویش فرد می‌شود. پزشک می‌تواند در مورد خطر ابتلا به سرطان پروستات و نیاز به آزمایش غربالگری به فرد توصیه کند.
آیا غربالگری سرطان پروستات انجام دهیم یا نه؟
بر اساس فواید و خطرات انجام غربالگری که در بالا به آن‌ها اشاره شد. بهترین اقدام برای تصمیم به انجام یا عدم انجام غربالگری آن است که از خود این سؤالات را بپرسیم:
– آیا در خطر ابتلا به سرطان پروستات هستم(در گروه پرخطر قرار دارم یا نه)؟
– اگر نتیجه آزمون من طبیعی بود، آیا باعث اطمینان می‌شود یا نه ؟
– اگر نتیجه آزمون من غیرطبیعی بود چه‌کاری باید انجام دهم؟
پس‌ازآن با مشورت با پزشک و آگاهی از تمامی فواید و خطرات تصمیم به انجام غربالگری بگیریم.
مطالب پیشنهادی:
پرتو درمانی و هورمون درمانی سرطان پروستات
آزمایشگاه ژنتیک پزشکی ژن آزما
بهترین آزمایشگاه ژنتیک اصفهان
مجموعه ژنتیک پزشکی ژن آزما پذیرای دریافت هرگونه انتقاد و پیشنهاد از سمت شما در جهت ارتقاء خدمات آزمایشگاه می باشد.
جهت مشاهده صفحه اینستاگرام مرکز تخصصی ژنتیک پزشکی ژن آزما کلیک کنید.
بدون دیدگاه